De kiemen van de hongersnood in Somalië

Abstract

Sinds de eeuwwisseling is er geen enkel jaar voorbijgegaan zonder dat er ergens op de aardbol een voedselcrisis werd uitgeroepen. Somalië heeft over de laatste tien jaar meermaals deze twijfelachtige eer gehad. Erger nog, sommige gebieden worden er al ruim drie jaar beschouwd als humanitaire ramp omwille van de continue voedselonzekerheid waarin de mensen leven. Deze keer echter is het anders: voor het eerst in jaren is er officieel sprake van een hongersnood, zo stelden de VN op 20 juli jl. In een open brief riep Ban Ki-moon de internationale gemeenschap op om haar steun te betuigen aan de noodlijdende bevolking van Somalië. Naast een aangrijpend relaas over een vrouw die vier van haar zes kinderen de hongerdood zag sterven, gaf de secretaris-generaal van de VN een overzicht van de problemen waarmee de humanitaire wereld geconfronteerd wordt in Somalië waaronder gebrek aan geneesmiddelen en geld, onveiligheid en overbevolkte kampen. Maar, zo stelde hij verder, we moeten vooruit denken en oplossingen vinden voor de onderliggende oorzaken van hongersnoden, want de klimaatverandering zal er ongetwijfeld toe leiden dat dergelijke rampen in de toekomst veelvuldig zullen voorkomen. Dat er een verband bestaat tussen hongersnood en klimatologische omstandigheden valt nauwelijks te ontkennen. Zo wordt de langdurige droogte die de Hoorn van Afrika momenteel teistert gelinkt aan La Niña, een klimaatfenomeen ter hoogte van de Stille Oceaan met effecten op wereldschaal. Maar halsstarrig vasthouden aan de premisse dat droogte en klimatologische veranderingen dé oorzaak zijn van hongersnoden is incorrect, zelfs ronduit nefast.